Nhà ở xã hội thất bại, lý do tại sao?

Ngày nay nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) của người dân thành thị ngày một tăng. Tuy nhiên các dự án lại không đạt được mục tiêu đề ra. Không đủ đáp ứng nhu cầu của người dân. Thất bại này có thể do nhiều nguyên nhân. Vậy nhưng nguyên nhân chính từ quỹ đất cho NƠXH. Chúng bị cắt bớt hoặc biến tướng thành nhà ở thương mại.

Các khu đất NƠXH biến mất

Theo Luật Nhà ở tại Việt Nam dự án từ 10 ha trở lên phải dành 20% diện tích đất trong dự án để xây dựng NƠXH. Điều này được quy định tại Nghị định 90 (2006) hướng dẫn Luật Nhà. Theo thời gian, các điều luật được sửa đổi và bổ sung rõ ràng hơn về thông tin.

Vấn đề trên được quy định cụ thể như sau: “Chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị. Không phân biệt quy mô diện tích đất, bao gồm cả dự án đầu tư xây dựng theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT) và hình thức xây dựng – kinh doanh – chuyển giao (BOT). Các dự án tại các đô thị từ loại 3 trở lên. Khu vực quy hoạch là đô thị từ loại 3 trở lên phải dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết hoặc tổng mặt bằng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật dành để xây dựng NƠXH…”. Quy định trong Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100 (2015) về phát triển quản lý NƠXH.

Chủ đầu tư phớt lờ quy định

Mặc dù đã có quy định như vậy. Nhưng nhiều chủ đầu tư vẫn không quan tâm hoặc coi như không biết. Quy định thực tế không được thực hiện một cách nghiêm chỉnh. Các dự án không tuân thủ việc giữ quỹ đất này.

Cụ thể, tại dự án Louis City Hoàng Mai (Hoàng Mai, Hà Nội) vừa được triển khai lại. Dự án hoạt động sau nhiều năm đắp chiếu được chuyển đổi phần diện tích 20% NƠXH làm đối ứng BT. Hay như dự án Park City (Hà Đông, Hà Nội) quy mô hơn 77 ha. Dự án được “miễn” quỹ đất 20% xây NƠXH. Mới đây, cư dân tại Khu đô thị Ciputra do Cty TNHH Phát triển khu đô thị Nam Thăng Long làm chủ đầu tư đã làm đơn kiến nghị khẩn cấp gửi lên Thủ tướng Chính phủ liên quan đến việc điều chỉnh một số ô đất trong khu đô thị, bao gồm cả quỹ đất 20%.

Mục tiêu NƠXH thất bại

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, đến nay cả nước có 1.040 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Các khu dành cho người thu nhập thấp tại đô thị và công nhân khu công nghiệp. Trong đó, có 507 dự án NƠXH độc lập với tổng diện tích đất hơn 1.375ha. Có 533 dự án được xây dựng trên quỹ đất 20% của các dự án nhà ở thương mại, dự án phát triển đô thị với diện tích đất hơn 1.983ha.

Hiện, đã có 248 dự án hoàn thành với tổng diện tích hơn 5.175.000m2 sàn. Quy mô khoảng 103.500 căn hộ; 264 dự án đang triển khai (10.825.000m2 sàn xây dựng, 216.500 căn hộ). Các dự án còn lại chưa triển khai hoặc đang làm thủ tục đầu tư xây dựng. Mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (12,5 triệu m2 sàn nhà ở). So với mục tiêuviệc phát triển NƠXH đến nay mới đạt khoảng 41,4%.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho hay, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về NƠXH đã bộc lộ nhiều hạn chế cần được khắc phục. Cụ thể, khó khăn, vướng mắc liên quan đến quy định nhóm đối tượng chính sách xã hội; quy định chủ đầu tư các dự án NƠXH phải dành 20% quỹ nhà ở trong dự án; quy định về một số thủ tục hành chính còn phức tạp như phải thẩm định về giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua NƠXH…

Nguồn: Tienphong.vn