Làm cách nào để nhận diện “tín dụng đen” và giải pháp phòng ngừa

Thời gian qua hoạt động “tín dụng đen”, hay còn gọi là vay tín chấp. Cho vay lãi suất cao bất hợp pháp đã và đang trở thành vấn nạn của xã hội, len lỏi từng vùng nông thôn đến thành thị. Gây ra nhiều thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp, gây mất an ninh trật tự trong xã hội. Chính phủ bộ công an đã chỉ đạo, quyết liệt trong việc xử lí những vấn đề liên quan đến “tín dụng đen”. Công an các cấp cũng đã nổ lực đấu tranh, đẩy lùi.

Nhiều tổ chức hoạt động theo kiểu “tín dụng đen” đã bị công an các địa phương ngăn chặn, xử lí. Tuy nhiên trong thực tế vẫn còn nhiều cá nhân, tổ chức núp bóng hoạt động trái phép. Nhiều doanh nghiệp, người dân vẫn phải đối mặt với những nguy cơ từ vấn nạn “tín dụng đen”, gây nhiều bất ổn cho gia đình, xã hội. Qua đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu cách nhận diện cũng như các giải pháp ngăn chặn loại tệ nạn này qua bài viết sau.

Nhận diện “tín dụng đen”

Tín dụng “đen” theo nghĩa hẹp là cho vay nặng lãi. Theo nghĩa rộng là dạng huy động, cho vay tín dụng bất hợp pháp không qua hệ thống ngân hàng, không đăng ký kinh doanh. Cũng như không chịu sự quản lý chính thức bởi bất cứ cơ quan quản lý Nhà nước nào.

Việc cho vay và vay tiền ngoài các tổ chức tín dụng. Là quan hệ dân sự và không bị nghiêm cấm bởi pháp luật. Hoạt động này chỉ vi phạm pháp luật khi việc cho vay được xác định là có lãi suất vượt quy định. Đồng thời người cho vay tiền có tính chất “chuyên bóc lột”. Hay có những hành vi bất hợp pháp khác, như đe dọa, cưỡng bức, lừa dối trong giao dịch cho vay và đòi nợ vay…

Tín dụng “đen” phổ biến và đa dạng về hình thức. Không khó nhận diện, nhưng không dễ bắt quả tang. Do có nhiều chiêu thức qua mặt cơ quan chức năng.

Các chủ tín dụng “đen” thường không thể hiện, che giấu mức lãi suất thực trong “hợp đồng dân sự”. Mà thường khấu trừ luôn tiền lãi vào số tiền gốc. Ngay khi giao tiền hoặc lấy lãi theo ngày. Hơn nữa, các chủ này thường chia nhỏ số tiền cho vay để lách quy định thu lợi trên 30 triệu đồng. Thậm chí giấu mặt, chỉ đạo ngầm người khác thực hiện. Bởi vậy, việc xử lý hình sự đối với các đối tượng cho vay nặng lãi thường chỉ quy thành xử lý các hành vi như “bắt giữ người trái pháp luật”, “cưỡng đoạt tài sản”, “cố ý gây thương tích”…mà các chủ nợ thực hiện để thu hồi nợ đã cho vay.

Đặc trưng cơ bản của tín dụng đen

Đặc trưng cơ bản của tín dụng “đen” là có lãi suất cho vay cao. Trong khi thủ tục thực hiện thì vô cùng đơn giản so với các hoạt động tín dụng chính thức ngân hàng hiện hành. Khách hàng của các hoạt động tín dụng “đen” cũng đa dạng. Từ những chủ cửa hàng vàng lớn, đến người “cùng quá hóa quẫn”.  Sẵn sàng chấp nhận mọi điều kiện, miễn có tiền giải quyết nhu cầu nóng. Bất chấp hệ quả và thường tự ám thị mình về khả năng trả nợ “trong tầm tay”. Trong khi ngại các thủ tục và điều kiện vay chặt chẽ của ngân hàng.

Hệ quả tín dụng “đen” về phía người đi vay là sự gia tăng chóng mặt đến kinh hoàng của món nợ phải trả tích cóp theo thời gian. Do “lãi mẹ đẻ lãi con” và viễn cảnh bị phá sản, bị xiết nợ đầy bạo lực luôn treo lơ lửng trên đầu…

Giải pháp ngăn chặn

Theo số liệu thống kê chưa chính thức của Bộ Công an. Tại Hội nghị trực tuyến triển khai Nghị định 116 của Chính phủ vào cuối tháng 12-2018. Ước tính dư nợ cho vay của các hoạt động tín dụng “đen” vào khoảng 2.500 tỷ đồng. Trong bốn năm qua, cả nước có tới 7.624 vụ phạm tội liên quan đến tín dụng “đen”. Với 56 vụ giết người, 629 vụ cướp tài sản, 1.809 vụ lừa đảo. Lực lượng cảnh sát hình sự đang theo dõi, quản lý 124 băng nhóm. Với 831 đối tượng hoạt động có tổ chức về lĩnh vực cho vay nặng lãi.

Vì vậy ngăn chặn tín dụng “đen” là cần thiết. Tuy nhiên để thực sự ngăn chặn được vấn nạn này thì cần sự đồng bộ nhiều giải pháp. Kết hợp sự phối hợp chặt chẽ từ các bên liên quan.

Một mặt, cần tiếp tục hoàn thiện theo hướng ngày càng minh bạch và đầy đủ. Chặt chẽ hơn trong hệ thống luật pháp. Mặt khác, cần đáp ứng nhu cầu chính đáng và có thực của người dân. Bằng việc mở rộng nguồn tín dụng ngân hàng cho vay tiêu dùng với lãi suất, thời hạn hợp lý.

Đặc biệt, cần tuyên truyền, cảnh tỉnh người dân biết chủ động kiểm soát những nhu cầu thiết yếu. Tăng cường năng lực nhận thức pháp lý. Không dễ dãi nhắm mắt ký nhận những khoản vay mà mình không đáp ứng chắc chắn. Để không tự mình biến thành nạn nhân của chính mình. Nhất là biến bản thân thành con nợ ngập chìm trong bẫy nợ tín dụng “đen’.

Xem thêm các thông tin liên quan – Kinh tế

Nguồn: nhandan.com.vn